Utarło się, że antykoncepcję stosuję się w celu ochrony przed niechcianą ciążą. I jest to prawda, ale… Wskazań do stosowania antykoncepcji jest znacznie więcej, warto o nich nie zapominać 🙂
Trądzik
Trądzik jest uważany przez pacjentki za chorobę dermatologiczną, co jest prawdą. Walczą z nią głównie poprzez zabiegi kosmetyczne i dermatologiczne. Niestety najczęściej trafiają do ginekologa z tym problemem niejako przypadkiem z prośbą o antykoncepcję przy stosowaniu preparatów opartych na izotretynoinie, który jest silnie teratogenny (wymaga stosowania bezpiecznej antykoncepcji podczas jego przyjmowania!).
Bardzo często zapomina się jednak, że w części przypadków istotną rolę w powstawaniu trądzika odgrywają czynniki hormonalne, np. androgeny powodujące wzrost gruczołów łojowych. Bardzo łatwo wykryć taką sytuacje przeprowadzając podstawowy wywiad ginekologiczno-endokrynologiczny.
W takiej sytuacji dobór antykoncepcji hormonalnej jest kluczowy. Należy dobrać taki preparat, który ma działanie antyandrogenowe, czyli zmniejszające w różny sposób wpływ androgenów na organizm pacjentki. Będzie on działał synergistycznie do leczenia kosmetycznego i dermatologicznego wspierając je i nasilając pozytywne efekty. Wybór preparatu nie spełniającego tego warunku może przyczyniać się do pogorszenia efektów leczenia.
Hirsutyzm
Hirsutyzm to też choroba o podłożu androgenowym. Jej diagnostyka jest bardzo trudna – wymaga wzięcia pod uwagę wielu kryteriów kosmetycznych (np. skala Ferriman’a i Gallwey’a) i hormonalnych, a także zdanie pacjenta. W wielkim uproszczeniu polega na pojawieniu się włosów u kobiet w miejscach i o typie charakterystycznym dla mężczyzn, np. „wąsik” lub inne nieprawidłowe formy owłosienia na twarzy kobiet.
Najczęściej te dolegliwości są leczone w gabinetach kosmetycznych z zadowalającym skutkiem. Natomiast warto pamiętać, że dobierając odpowiednią antykoncepcję hormonalną można znacząco wspomóc dotychczasowe leczenie.
PCOS
Zespół policystycznych (wielotorbielowatych) jajników (polycystic ovary syndrome) to choroba o zmiennym obliczu. Może powodować niepłodność lub tylko nieregularne miesiączki, ale za jedną z przyczyn uważa się nadmiar androgenów.
Strategii leczenia PCOS jest kilka i dobiera się je do aktualnych planów prokreacyjnych pacjentki. Jedną z podstawowych metod leczenia jest stosowanie antykoncepcji o działaniu antyandrogenowym. W trakcie stosowania zmniejsza ona m.in. objawy dermatologiczne, a po zaprzestaniu często ułatwia zajście w ciążę (nadmiar androgenów negatywnie wpływa na jakość jajeczka).
Bolesne miesiączki
To częsty problem, często lekceważony zarówno przez pacjentki (bo wszystkie koleżanki mają bolesne miesiączki) i przez lekarzy (bo pacjentki często go ignorują i o nim nie wspominają).
Antykoncepcja hormonalna jest jedną z podstawowych metod leczenia bolesnych miesiączek. Schemat diagnostyczny jest stały i dobrze opracowany. Jednym z pierwszych etapów leczenia, jeśli nie pomagają w sposób zadowalający podstawowe leki przeciwbólowe, jest zastosowanie antykoncepcji hormonalnej. W niektórych chorobach, gdzie występują bolesne miesiączki, zastosowanie leczenia hormonalnego jest metodą z wyboru, np. w endometriozie (patrz niżej).
Endometrioza
Endometrioza to kolejna z trudnych chorób o zmiennym obliczu. Stanowi duży problem jako jedna z przyczyn bolesnych miesiączek i niepłodności. Więcej o niej przeczytasz tutaj: Endometrioza.
Czy tutaj także możemy liczyć na pomoc antykoncepcji hormonalnej? Tak, tylko trzeba ją odpowiednio wpleść w plany prokreacyjne (endometrioza jest jedną z częstych przyczyn problemów z posiadaniem potomstwa). Odpowiednio zastosowana może znacząco zmniejszyć dokuczliwe objawy tej choroby (np. bolesne miesiączki), a w przyszłości ułatwić zajście w ciążę (stosowanie odpowiedniej kuracji hormonalnej zmniejsza ogniska endometriozy w miednicy mniejszej). Jak wiadomo, celem antykoncepcji jest ochrona przed niechcianą ciążą, ale jej stosowanie może znacząco pomóc w posiadaniu dziecka w przyszłości po jej zaprzestaniu. 🙂 Z drugiej strony, leczenie hormonalne w formie antykoncepcji hormonalnej w endometriozie można stosować przez wiele lat, ale to nie jej działanie antykoncepcyjne będzie głównym celem jej przyjmowania. Będzie to chęć zmniejszenia dolegliwości bólowych towarzyszących tej chorobie oraz chęć zwiększenia szans na zajście w ciążę w przyszłości.
Nieregularne krwawienia miesiączkowe
Nieregularne krwawienia miesiączkowe to temat rzeka, który obrósł wieloma mitami. W tej przypadłości trzeba przejść odpowiedni schemat diagnostyczny, by spróbować ustalić ich przyczynę, a w zasadzie by wykluczyć przyczyny groźne dla zdrowia. Przyczyn jest wiele i są rozległe: od zaburzeń odżywiania i intensywnego uprawiania sportu po zaburzenia hormonalne, jak niedoczynność tarczycy, hiperprolaktynemia czy PCOS…
Zastosowanie antykoncepcji hormonalnej reguluje cykl płciowy kobiety przejmując nad nim kontrolę, ale odpowiednio dobrana może znacząco przyczynić się w leczeniu dolegliwości wynikających z choroby podstawowej, jak wymieniona w poprzednim akapicie PCOS 🙂
Dobór antykoncepcji jest ważny!
To tylko subiektywny wybór chorób i dolegliwości, w których stosowanie antykoncepcji hormonalnej może znacząco pomóc. Jest ich znacznie więcej i dlatego zawsze warto porozmawiać o tym z ginekologiem podczas doboru metody antykoncepcji hormonalnej.
Stosowanie antykoncepcji możesz zacząć po konsultacji ginekologicznej online korzystając z e-wizyty. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Antykoncepcja on line.
W jaki sposób antykoncepcja hormonalna reguluje nieregularne miesiączki, skoro przy braku owulacji nie możemy mówić o miesiączce? Czy chodzi o to, że brak miesiączki jest również regularnością?
Dzień dobry,
Antykoncepcja stosowana w sposób prawidłowy powoduje regularne krwawienia miesięczne.