To pytanie wraca jak bumerang. Zarówno w gabinecie, jak w zapytaniach przez Internet. Wbrew pozorom sprawa nie jest prosta i niekiedy potrafi sprawić wiele problemów, nawet doświadczonym doktorom.
Objawy ciąży
Objawy ciąży dzielimy na te prawdopodobne i te pewne. Najczęściej pacjentki zgłaszają się do gabinetu z tymi prawdopodobnymi objawami ciąży.
Prawdopodobne objawy ciąży
Z jakiegoś powodu są one rozpowszechnione i uznawane za pewne. W praktyce lekarz nawet nie zwróci na nie uwagi i w przypadku podejrzenia ciąży zacznie weryfikować pewne objawy ciąży, o których na końcu.
- brak miesiączki – to subiektywnie najczęstsza przyczyna zgłoszenia się do lekarza i zawsze należy ją potraktować poważnie, szczególnie u pacjentek miesiączkujących regularnie. Należy jednak pamiętać, że przyczyn zatrzymania miesiączki jest wiele, np.
- zaburzenia owulacji, np. w wyniku stresu (wytrych na wszystko… :), torbieli jajnika…
- dużego wysiłku fizycznego (klasyczne sportsmenki ze starych książek do ginekologii endokrynologicznej)
- przewlekłe choroby
- zaburzenia hormonalne, np. choroby tarczycy lub hiperprolaktynemia
- stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych… uwaga na wszystkie pomyłki w przyjmowaniu tabletek!!!
- przedwczesne zahamowanie czynności jajników, dość rzadka przyczyna, ale potrafi się pojawić już u 30-latek….
- skąpa miesiączka, mniejsza niż zwykle – może być związana z procesem implantacji (zagnieżdżania się) zarodka w macicy, zwykle występuje mniej więcej w terminie normalnej miesiączki
- zmiany dotyczące piersi – pod koniec II fazy cyklu miesiączkowego piersi stają się powiększone i tkliwe; zwykle te zjawiska ustępują po miesiączce, ale jeśli prawidłowej miesiączki nie ma, to często się nasilają (np. rozmiar biustonosza powiększa się o jeden już w I trymestrze ciąży)
- nudności z wymiotami lub bez wymiotów – to subiektywnie druga skarga pacjentek, choć do pierwszego miejsca brakuje jej niewiele… 😉 Niestety dokuczliwa.
- Pojawiają się najczęściej we wczesnej ciąży rano i zwykle trwają przez kilka godzin. Czasem, bo niekiedy nie czytają książek do położnictwa i potrafią być wieczorem i nie skończyć się w I trymestrze ciąży.
- ale innych przyczyn tych objawów jest wiele, od tzw. błędu dietetycznego po objawy uboczne wielu leków czy choroby przewlekłe
- przyjmuje się, że nudności i wymioty w ciąży są spowodowane podwyższonym stężeniem gonadotropiny kosmówkowej i estrogenów
- zaburzenia w oddawaniu moczu – powiększająca się macica potrafi uciskać pęcherz moczowy, z którym się styka. Może to spowodować częstsze oddawanie moczu w I trymestrze przy prawidłowym badaniu ogólnym moczu. Podobnie się dzieje pod koniec ciąży, ale wtedy jest to spowodowane naciskiem główki lub kopaniem maluszka
- ale częściej te objawy są spowodowane zwykłą infekcją układu moczowego….
- zmęczenie, senność, omdlenia – pojawiają się bardzo często w I trymestrze ciąży, aczkolwiek trzeba być bardzo czujnym w ich interpretacji, szczególnie jeśli nie uda nam się potwierdzić ciąży w sposób pewny!
- ruchy płodu – pojawiają się ok. 16-18tc u wieloródek, ale dopiero w 18-20tc u pierwiastek w postaci „bąbelków”, „motylków”, „trzepotania”. To bardzo subiektywne objawy i zależne od wielu czynników, jak umiejscowienie łożyska i grubość tkanki tłuszczowej – należy pamiętać, że receptory czuciowe są dopiero w skórze, a wewnątrz brzucha ich nie ma.
- powiększenie brzucha – rozpoczyna się ok. 12tc (niekiedy wcześniej) i jest spowodowano spowolnieniem perystaltyki przez działanie progesteronu i wypchnięcie jelit „do góry” przez ciężarną macicę. Sama macica urośnie na tyle, by osiągnąć poziom pępka dopiero w połowie ciąży.
- Ale powiększenie brzucha może być spowodowane np. wzdęciami, mięśniakami macicy lub guzem jajnika…
Pewne objawy ciąży
Pewne objawy ciąży służą do rozpoznawania ciąży albo jej wykluczenia. Tylko i aż tyle, nie ma tu drugiego dna.
- dodatni test ciążowy – popularne testy z moczu lub badanie β-hCG z krwi
- ale test ciążowy „zobaczy” ciążę dopiero po przynajmniej 10 dniach od zapłodnienia, co można związać ze współżyciem pamiętając o długości okresu płodnego (szacunkowo ok. 3 dni przed i ok. 2 dni po owulacji)
- test ciążowy powinno się wykonywać w czasie spodziewanej miesiączki, która się nie pojawiła, tj. po ok. 14 dniach od owulacji.
- wizualizacja płodu w badaniu ultrasonograficznym
- ale pęcherzyk ciążowy można zobaczyć w usg dopiero po ukończonym 4. tygodniu ciąży, czyli w tygodniu po spodziewanej miesiączce, która się nie pojawiła
- a sam zarodek pojawi się tydzień później (ok. 5tc)
- a bijące serduszko w zarodku zobaczymy jeszcze tydzień później (ok. 6tc)…
Lista jest krótka, ale potrafi sprawić wiele problemów diagnostycznych. Trzeba wiedzieć jak interpretować testy ciążowe i znać ich charakterystykę, by właściwe podejmować decyzję kliniczne. A jest jeszcze cała grupa „anomalii”, w których otrzymany wynik nie jest oczywisty. Wiedzą o tym dobrze pacjentki, które przechodziły przez taki właśnie proces diagnostyczny.
Wizualizacja płodu, a w zasadzie pęcherzyka ciążowego i zarodka na wczesnym etapie ciąży, nie jest taka prosta, jak się wydaje. Cały problem ciąży ektopowej (pozamacicznej), czyli umiejscowionej nie tam, gdzie być powinna (tj. w jamie macicy), jest wciąż problemem otwartym i trudnym, nad którym głowią się nadal poważne organizacje medyczne, np. ESHRE SIG implantation and early pregnancy. Niekiedy sami dorzucamy kamyczki do tego ogródka, jak np. ciąża w bliźnie po cięciu cesarskim.
Co ma zrobić pacjent?
Wszystko to co napisałem powyżej, to problem lekarza – czasem w gabinecie, czasem o 300 nad ranem w Izbie Przyjęć. To portal dla Pacjentów, więc poniżej proste dla nich zalecenie:
- Jeśli podejrzewasz u siebie ciążę – zrób test ciążowy
- Jeśli masz wątpliwości, co do wyniku – zrób kolejny test, najlepiej już z krwi, czyli β-hCG
- Jeśli masz wątpliwości interpretacyjne – udaj się do swojego lekarza
Dodaj komentarz